مدتی پس از انتشار ویروس کرونا و پس از این‌که کشورهای گوناگون برای مقابله با آن به چالش افتادند، مشخص شد که مقابله با این ویروس کار ساده‌ای نیست. کرونا با سرعت زیادی منتشر می‌شد و تراکم کارهای بیمارستانی به یک‌باره در کشورهای درگیر جند برابر شد. غیر از خدمات بیمارستانی، محدودیت تجهیزات و به خصوص اقلام مصرفی در بعضی نقاط دنیا به بحران‌هایی رسید. کم‌بود ماسک، شوینده‌های به‌داشتی و سایر اقلام به‌داشتی و محافظتی بیش از هر چیز در رسانه‌ها نمود داشت.
این میان کارگاه‌های ساخت و به‌طور خاص فب‌لب‌ها مورد توجه قرار گرفتند. بعضی از فب‌لب‌ها به صورت خودجوش و برخی به دلیل ارجاع نیازهای حقیقی در این حوزه شروع به فعالیت کردند. نکته‌ی مهم این بود که بعضی نیازها شناخته شده و برخی دیگر در حال شکل‌گیری و تعریف مسئله بودند. صورت مسئله‌ی جدیدی در حوزه‌ی سلامت به وجود آمده بود که احتیاج به پاسخ‌های جدید داشت. شرکت‌های تجهیزات پزشکی اغلب پیش‌رو تعریف محصولات جدید و تولید آن‌ها بودند. این مسئله البته کماکان در سطح دنیا جاری است و هنوز هم راه‌کارهایی برای تولید کافی تجهیزات مصرفی و هم‌چنین طراحی و ساخت تجهیزات جدید مطرح می‌شود.
در بین مجموعه‌هایی که پاسخ‌های گوناگون به نیازهای درمانی دادند و دست به طراحی و ساخت‌های متنوعی زدند، برای ما کارهای جوزف پروسا جالب توجه بود. پروسا از فعالان حوزه‌ی پرینت سه‌بعدی است و با شروع ماجرای کرونا، چند مدل محافظ صورت را طراحی کرد و برای استفاده‌ی عمومی منتشر کرد. در مقام مقایسه، مدل‌های پروسا از دیزاین به‌تری نسبت به نمونههای مشابه برخوردار بود.
از اواخر اسفند، فب‌لب ایران هم مخاطب تعداد زیادی از پیام‌های مربوط به کرونا بود. بسیاری از مخاطبان ما نمونههای ساخته شده در دنیا را برای ما ارسال می‌کردند، برخی از برنامه‌ی ما برای کمک به مسئله‌ی کرونا می‌پرسیدند، بعضی از دوستان‌مان هم به ما پیش‌نهادات عینی برای طراحی و ساخت و هم‌کاری می‌دادند. ما البته هنوز نمی‌دانستیم که این نیازها و جریانی که در تولید و ساخت و به‌خصوص ساخت دیجیتال ایجاده شده، تا چه میزان برخاسته از نیازها واقعی و تا چه حد نمایشی و تبلیغاتی است. اگرچه ما هنوز هم از نیازها و کم‌بودهای کشور در این حوزه کاملاً با خبر نیستیم، اما با جست‌وجوها و ارتباط‌هایی که گرفتیم، توانستیم در برخی نقاط کشور کم‌بودها و نیازهایی را شناسایی کنیم.
برای ما مشخص شد که در کنار نیازهای بسیار مهم بیمارستانی که ساخت دیجیتال امکان پاسخ به آن را داشت، محافظ یا شیلدهای صورت به دلیل مصرفی بودن و تعویض مداوم، مورد نیاز کادر درمانی است و موجودی کشور نیز تکافوی این نیاز را نمی‌کند. علاوه برای این، بسیاری از این تجهیزات وارداتی بودند و هزینه‌ی زیادی را به کشور تحمیل می‌کردند. این ماسک‌ها نیاز عمومی بیمارستانی و حتی غیر بیمارستانی بود و ساخت آن هم با سهولت و سرعت بیش‌تری امکان‌پذیر بود. در همین ایام ما شروع کردیم به طراحی و ساخت محافظ‌های صورت. نمونههای ساخته شده آزمایشی بودند و چندین مدل محافظ برای آزمون و خطا و رسیدن به گزینه‌ی مناسب ساخته شد. در طراحی جزئیات سعی کردیم به مسائل موجود توجه کنیم و متناسب با نیازهای فعلی طراحی کنیم. در ابعاد و مقیاس این محافظ‌ها سعی شده است که ابعاد و استانداردهای مورد استفاده در کشور مد نظر قرار بگیرد. در طراحی تلاش کردیم که راحتی و انعطاف شیلدها را هم مد نظر قرار دهیم و برای رسیدن به انعطاف کافی چند گزینه را بررسی کردیم.
در خلال این تلاش‌ها ما سعی داشتیم با مخاطبان‌مان ارتباط بگیریم و نظر آن‌ها را در رابطه با نیازها و چالش‌های امروز بشنویم. از طریق صفحه‌ی اینستاگرام فب‌لب، دوستان زیادی به ما پاسخ‌های متنوع و متفاوتی دادند. درگاه تب‌سنج، کیت‌های تولید ماسک، کاور انگشتی، ماسک فیلتردار، دست‌گاه تولید اکسیژن، عینک، شیلد، ونتیلاتورها، کیت بیماریاب و دست‌گاه ضد عفونی بعضی از این پیش‌نهادها بودند. خوش‌بختانه در خلال همین انتشارات و گفت‌وگوهای متعددی که شکل گرفت، ما با چندین مجموعه و شرکت فعال در حیطه‌ی تجهیزات بیمارستانی ارتباط گرفتیم. یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان در آغاز تولید قطعه‌ای قرار داشت که در تشخیص بیماری کرونا به کار می‌آمد. نمونه‌سازی ابتدایی این تجهیزات در فب‌لب انجام شد، و در حال حاضر هم فرآیند آزمون آن برای تولید انبوه در حال انجام است.
ما کماکان با فعالان این عرصه و به‌خصوص علاقه‌مندان به راه‌کارهای نوین ساختی در ارتباط‌یم و گفت‌وگوهای متنوعی هم در جریان است. علاقه‌مندیم که شما هم اگر نظری یا پیش‌نهادی در این زمینه دارید با ما گفت‌وگو کنید.
پس از ساخت و آزمون چندین نمونه محافظ صورت، ما به چند طرح نهایی رسیده‌ایم. فایل‌های ساختی این مدل‌ها از طریق وب‌سایت فب‌لب منتشر شده و در اختیار عموم قرار گرفته است. برای دانلود فایل‌ها می‌توانید به صفحه‌ی زیر مراجه کنید.
